แผนผังเครือข่าย หรือ Network Diagram ถือเป็นเอกสารข้อมูลเครือข่ายที่ใช้งานได้ง่ายและมีประโยชน์สูงสุด แต่มักถูกมองข้ามอยู่บ่อยครั้ง จากแผงผังเครือข่ายนี้คุณสามารถเรียกดูแผนที่แสดงตำแหน่งต่างๆ บนเครือข่ายที่ให้ทั้งภาพและข้อความประกอบอย่างชัดเจน ถือว่ามีค่ายิ่งในเกือบทุกสถานการณ์ที่เกี่ยวข้องไม่ว่าจะเป็น การแก้ปัญหาต่างๆ, การเพิ่มหรือปรับเปลี่ยน, หรือแม้แต่การวางแผนเครือข่ายในอนาคต ดังนั้นในบทความนี้เราจะกล่าวถึงเทคนิค 8 ประการที่ให้คุณสร้างและดูแลแผนผังเครือข่ายให้สามารถใช้ประโยชน์ได้จริงกันครับ
ปัญหาหลักของการทำแผนผังเครือข่ายคือ ต่างคนต่างก็มีไอเดียในการออกแบบที่แตกต่างกัน ซึ่งอันที่จริง ไม่มีความคิดของใครที่ผิดหรือถูกอย่างชัดเจนหรอก แต่การทำตามแนวทางปฏิบัติที่ดีจะช่วยให้คุณสร้างแผนผังที่ชัดเจน, ถูกต้อง, และแม่นยำ แม้จะนำมาใช้เป็นเวลานานหลายปีก็ตาม
โดยทั่วไปแล้ว จุดบกพร่องประการหนึ่งที่ทีมงานด้านไอทีมักจะเจอขณะที่เขียนแผนผังเครือข่ายคือ การขาดการตกลงร่วมกันระหว่างเหล่าวิศวกรและนักออกแบบเครือข่าย ทั้งนี้เพราะแผนผังที่ได้ควรนำมาใช้ภายในองค์กรได้ทั้งหมด ซึ่งแต่ละฝ่ายมักจะมีรูปแบบเลย์เอาต์, การแสดงข้อมูล, หรือแม้แต่โครงสร้างสัญลักษณ์ต่างๆ เป็นเอกลักษณ์ของตัวเอง แตกต่างกัน ดังนั้นถ้าไม่ตกลงกันให้ดี การอ่านแผนผังที่ได้อาจจะกลายเป็นเรื่องที่ยากและใช้เวลานาน
ปัญหาอีกอย่างที่มักพบกันคือ ผู้ที่สร้างแผนผังมักไม่เข้าใจกลุ่มเป้าหมายที่จะใช้แผนผังของตัวเอง ซึ่งปกติแล้วผู้ที่ใช้งานหลักมักจะเป็นนักออกแบบ และวิศวกรฝ่ายซัพพอร์ตภายในบริษัท แต่ก็มีโอกาสที่แผนกอื่นในฝ่ายไอที, ผู้จัดการฝ่าย, หรือแม้แต่หน่วยงานภายนอกอย่างที่ปรึกษาจากเธิร์ดปาร์ตี้ ที่จำเป็นต้องเข้ามาอ่านและทำความเข้าใจด้วย ดังนั้นถ้าแผนผังขาดข้อมูลที่จำเป็น หรือซับซ้อนเกิดไปแล้ว ก็อาจทำให้ช่วยเหลือหรือตอบสนองความต้องการขององค์กรได้ไม่เต็มที่
อย่างไรก็ดี ความผิดพลาดที่เลวร้ายที่สุดของเอกสารแผนผังเครือข่ายคือ การขาดการดูแลอัพเดตข้อมูลเมื่อมีการเพิ่ม, โยกย้าย, หรือปรับเปลี่ยนใดๆ ภายในเครือข่าย นั่นคือ จากเอกสารที่เคยครบถ้วนสมบูรณ์แบบในตอนแรก ก็สามารถกลายเป็นเอกสารที่สร้างความสับสนได้ภายในปีหรือสองปีหลังจากนั้นเช่นกัน
ต่อจากนี้เรามาเรียนรู้วิธีที่จะหลีกเลี่ยงความผิดพลาดต่างๆ ดังกล่าว และทำให้มั่นใจได้ว่า แผนผังเครือข่ายของคุณจะยังมีค่ายิ่งทั้งในปัจจุบันและอนาคตกันครับ:
01 หลีกเลี่ยงการปนกันระหว่างข้อมูลทางกายภาพและลอจิคอล
ถ้าคุณพยายามจะแสดงการเชื่อมต่อทางกายภาพระหว่างอุปกรณ์ชั้น Access, Distribution, และ Core ในแผนผังแล้ว อย่าพยายามเพิ่มข้อมูลทางลอจิคอลไม่ว่าจะเป็น VLAN หรือ VRF คุณอาจจะลงข้อมูลที่อยู่ไอพีของอินเทอร์เฟซสำหรับเข้าจัดการได้อยู่ แต่ถ้าจำเป็นต้องแสดงข้อมูลทั้งทางกายภาพและลอจิคอลแล้วล่ะก็ แนะนำให้แยกเอกสารออกจากกันจะดีที่สุดครับ
02 ทำรูปแบบต่างๆ ให้เป็นมาตรฐาน
ถ้าคุณคอยดูแลตำแหน่งที่ตั้งหลายแห่ง ซึ่งแต่ละแห่งจำเป็นต้องมีแผนผังเป็นของตัวเองแล้ว ต้องแน่ใจว่าคุณใช้รูปแบบและจัดเลย์เอาต์เป็นมาตรฐานเดียวกัน เพื่อที่เมื่อใครเข้าใจแผนผังฉบับหนึ่งแล้ว จะสามารถอ่านแผนผังที่เหลือได้โดยง่าย โดยจัดประชุมภายในองค์กรเพื่อหารูปแบบที่ดีที่สุดร่วมกัน และทำให้แน่ใจว่าทุกคนยึดถือและปฏิบัติตามข้อตกลงอย่างเคร่งครัด
03 บันทึกรายละเอียดการปรับปรุงทุกครั้ง
ขั้นตอนสำคัญในการทำแผนผังเครือข่ายที่มักโดนมองข้ามคือ การดูแลข้อมูลการปรับปรุงเอกสารเมื่อมีการอัพเดตแผนผัง จึงควรให้แน่ใจว่ามีการเพิ่มชื่อผู้ที่ทำการเปลี่ยนแปลง, วันที่ที่อัพเดตข้อมูลล่าสุด, และเลขแสดงรุ่นของเอกสารที่ไว้เทียบดูว่าข้อมูลที่ปรับปรุงนี้เป็นไปในแนวทางเหมาะสม, เป็นการเปลี่ยนแปลงเพียงเล็กน้อย หรือเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่เมื่อเทียบกับเอกสารรุ่นก่อนหน้า ถ้าปฏิบัติได้ดังนี้ เมื่อมีคำถามหรือปัญหาเกิดขึ้น คุณจะสามารถสืบย้อนกลับได้ตลอด
04 ระวังการแสดงข้อมูลที่อ่อนไหว
แผนผังเครือข่ายมักจะต้องถูกเรียกดูจากหน่วยงานเธิร์ดปาร์ตี้ภายนอกด้วยสาเหตุหลายประการ แต่ทว่า แผนผังเหล่านี้ก็มักจะมีข้อมูลที่อ่อนไหวอย่างมากเกี่ยวกับเครือข่ายที่คุณไม่อยากจะแสดงให้คนอื่นเห็น ดังนั้นการสร้างชั้นของข้อมูลแผนผังที่มีการเลือกไม่แสดงข้อมูลอ่อนไหวเหล่านี้ ที่ยังคงสามารถแสดงข้อมูลจำเป็นสำหรับเธิร์ดปาร์ตี้ได้นั้นถือว่ามีความสำคัญอย่างยิ่ง ซึ่งวิศวกรเครือข่ายส่วนใหญ่มักใช้ซอฟต์แวร์ที่เขียนแผนผังโดยเฉพาะ เช่น Visio เพื่อเปลี่ยนชั้นเลเยอร์การแสดงข้อมูลที่ปิดข้อมูลอ่อนไหวได้อย่างรวดเร็ว
05 อย่าลืมคำอธิบายสัญลักษณ์
เนื่องจากการสร้างแผนผังเครือข่ายไม่มีมาตรฐานกลางอย่างแท้จริง ดังนั้น การใช้เส้น, วงกลม, หรือสัญลักษณ์อื่นใดก็อาจแตกต่างกันในแต่ละบริษัทได้ จึงสำคัญอย่างยิ่งที่ต้องมีส่วนที่แสดงความหมายของเส้น, สี, และรูปร่างต่างๆ ที่ปรากฏบนแผนผังนั้น
06 ซอยย่อยแผนผังที่มีความซับซ้อน
ถ้าคุณดูแลเครือข่ายองค์กรขนาดใหญ่อยู่ล่ะก็ การสร้างแผนผังเครือข่ายขนาดใหญ่หนึ่งเดียวเพื่อแสดงโครงสร้างพื้นฐานที่ครอบคลุมข้อมูลทุกอย่างย่อมทำให้เอกสารที่ได้มีความซับซ้อนมากเกินไป จนยากที่จะมองหาตำแหน่งหรือบริเวณที่ต้องการ กลายเป็นว่า การจะหาข้อมูลอะไรสักอย่างบนเครือข่ายกลายเป็นเหมือนการงมหาเข็มในมหาสมุทรเสียนี่ แม้ว่าไอเดียการรวมข้อมูลทุกอย่างมาอยู่ในแผ่นเดียวกันจะฟังดูดีก็ตาม แต่เราแนะนำอย่างยิ่งให้คุณแบ่งย่อยเครือข่ายออกเป็นหลายแผนผังที่อ่านและหาตำแหน่งได้ง่ายขึ้นดีกว่า
07 พยายามใช้สัญลักษณ์ให้หลากหลาย
แทนที่จะใช้สัญลักษณ์ดีฟอลต์ที่มาให้กับซอฟต์แวร์ออกแบบแผนผัง หรือการออกแบบสัญลักษณ์ด้วยตัวเอง คุณลองมองหาสัญลักษณ์สำหรับแผนผังที่ปล่อยให้โหลดมาใช้ได้ฟรี ซึ่งมักมีให้จากผู้จำหน่ายซอฟต์แวร์หรือฮาร์ดแวร์เครือข่ายส่วนใหญ่ ไม่เพียงจะช่วยเร่งความเร็วในการทำแผงผังเครือข่ายของคุณได้ด้วยการใช้สัญลักษณ์ที่ตรงกับผู้จำหน่ายใช้บนเอกสารของตัวเองแล้ว ยังทำให้ง่ายต่อการให้ความช่วยเหลือของผู้จำหน่ายผลิตภัณฑ์เวลาเข้ามาแก้ปัญหาบนเครือข่ายของคุณอีกด้วย
08 ทำเช็กลิสต์การอัพเดตข้อมูลแผนผัง
เทคนิคสุดท้ายที่อาจสำคัญที่สุดคือ: เมื่อไรที่มีการเพิ่มหรือเปลี่ยนแปลงบนเครือข่ายเกิดขึ้น ให้แน่ใจว่า งานการอัพเดตแผนผังเครือข่ายที่เกี่ยวข้องนั้นอยู่ในลิสต์งานที่ต้องทำในกระบวนการเปลี่ยนแปลงบนเครือข่ายนั้นๆ ด้วย การลืมปรับปรุงข้อมูลสามารถทำให้แผนผังเดิมที่เคยมีค่า กลายเป็นขยะได้ในอนาคต
ที่มา : http://www.networkcomputing.com/data-centers/how-create-effective-network-diagrams/1015372878
