ปี 2559 ที่ผ่านมา เราพบการโจมตีทางไซเบอร์มากมายทั้งด้านปริมาณและความหลากหลาย ตั้งแต่การโจมตีแบบ DDoS ระดับสูงที่ใช้เครื่องมือเป็นกล้องวงจรปิดที่เชื่อมต่อกับอินเทอร์เน็ตที่ถูกเจาะระบบเข้าควบคุมจากระยะไกล ไปจนถึงการแฮ็กข้อมูลของเจ้าหน้าที่พรรคการเมืองระหว่างช่วงการเลือกตั้งของสหรัฐฯ และคาดว่าในปี 2560 คงจะมีภัยคุกคามที่น่ากลัวเข้ามาอีกมากมาย ดังนี้
1. การโจมตีแบบ DDoS ที่ใช้ IoT เป็นเครื่องมือมีแนวโน้มพุ่งสูงขึ้นเรื่อยๆ
ในปี 2559 ที่ผ่านมา บอทเน็ต Mirai ได้ทำให้เห็นอานุภาพของการโจมตีแบบ DDoS ที่เน้นสร้างความเสียหาย โดยใช้อุปกรณ์ IoT (Internet of Things) ที่ใช้งานในครัวเรือนซึ่งไม่มีการรักษาความปลอดภัยเพียงพอ มาเป็นเครื่องมือ แม้การโจมตีของ Mirai จะสร้างความเสียหายแก่อุปกรณ์จำนวนไม่มาก รวมทั้งใช้เทคนิคการเดาสุ่มรหัสผ่านแบบพื้นฐานได้เท่านั้น แต่นี่ทำให้อาชญากรไซเบอร์ต่างๆ เห็นถึงความง่ายในการโจมตีลักษณะเดียวกัน
2. แนวโน้มที่เริ่มเปลี่ยนจากการเจาะระบบธรรมดา ไปใช้การโจมตีทางจิตวิทยาแทน
อาชญากรไซเบอร์เริ่มมองหาช่องโหว่ที่เข้าถึงง่ายกว่าระบบทั่วไป ซึ่งก็คือมนุษย์ เราจะเห็นแนวโน้มการใช้เทคนิคจูงใจให้ผู้ใช้เจาะระบบตัวเอง ที่ซับซ้อนและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น นอกจากนี้ยังสร้างความตกใจให้เหยื่อเพิ่มเติมด้วยการปลอมตัวเป็นหน่วยงานทางกฎหมาย ในเมล์จะมีลิงค์อันตรายที่ให้ผู้ใช้ที่กำลังหวาดกลัวหลงคลิกเข้าไป เพื่อเปิดรับการโจมตีอื่นๆ ต่อไป นั่นคือการหลอกลวงต่อไปนี้จะทำให้เหยื่อหลงกลและมีสติฉุดคิดถึงความถูกต้องได้ไม่ทันอีกต่อไป
3. สถาบันการเงินกำลังตกในความเสี่ยงอย่างมาก
ด้วยการหลอกลวงแบบเจาะจงเป้าหมายในลักษณะ “ตกเบ็ดล่อเหยื่อ” กำลังเติบโตอย่างรวดเร็ว การโจมตีลักษณะนี้จะใช้ข้อมูลเกี่ยวกับผู้บริหารของบริษัท เพื่อลวงหลอกให้พนักงานจ่ายเงินให้อาชญากร ซึ่งเราเห็นกรณีตัวอย่างเพิ่มขึ้นมากมายโดยเฉพาะกับสถาบันทางการเงินที่สำคัญ อย่างเช่นการโจมตีที่เกี่ยวข้องกับการโอนเงินข้ามประเทศแบบ SWIFT ซึ่งทำให้ธนาคารกลางของบังคลาเทศเสียหายกว่า 81 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ
4. ผู้โจมตีมุ่งหาเหยื่อที่ใช้เทคโนโลยีดั้งเดิมที่ไม่ปลอดภัยแล้วในปัจจุบัน
ผู้ใช้งานอินเทอร์เน็ตทุกคนกำลังใช้โปรโตคอลพื้นฐานที่มีมาตั้งแต่ดึกดำบรรพ์ ซึ่งหลายตัวก็มีการใช้แทรกซึมทุกอนูในชีวิตจนถอนตัวไม่ได้ โปรโตคอลระดับบรรพกาลเหล่านี้ที่ฝังรากอยู่ในแกนกลางของอินเทอร์เน็ตและเครือข่ายของธุรกิจ บางครั้งอาจเปราะบางง่ายมากจนน่าแปลกใจ
5. การโจมตีทวีความซับซ้อนมากขึ้น ด้วยการใช้เทคโนโลยีและเทคนิคทางจิตวิทยา
ผู้โจมตีจะเข้าไปควบคุมเซิร์ฟเวอร์และเครื่องไคลเอนต์หลายเครื่องในองค์กรอย่างเงียบๆ ก่อนจนพร้อมถึงจะลงมือขโมยข้อมูล หรือสร้างความเสียหายอย่างร้ายแรงในทีเดียว เบื้องหลังการโจมตีมักถูกจัดการโดยผู้เชี่ยวชาญที่วางกลยุทธ์อย่างจำเพาะ มุ่งทำความเสียหายให้แรงที่สุดในครั้งเดียว
6. มีการใช้ภาษาโปรแกรมมิ่งกับทูลแอดมินสำเร็จรูปมาประยุกต์ในการโจมตี
อย่างที่เราเคยเห็นการนำภาษาโปรแกรมมิ่งในรูปสคริปต์ที่ใช้จัดการระบบอย่าง PowerShell ของไมโครซอฟท์ สำหรับทำงานระบบต่างๆ ให้รันอัตโนมัตินั้น มาเป็นช่องโหว่สำหรับฝ่าระบบป้องกันที่มุ่งตรวจจับแต่ไฟล์ Executable เราจะเห็นการโจมตีบ่อยขึ้นที่มีทูลแอดมินที่หลากหลายที่มีใช้งานอยู่บนเครือข่ายอยู่แล้วมาเป็นเครื่องมือ
7. แรนซั่มแวร์เริ่มกลายพันธุ์
ขณะที่ผู้ใช้จดจำว่า ความเสี่ยงในการโดนแรนซั่มแวร์มักจะมาจากอีเมล์นั้น อาชญากรไซเบอร์ก็ได้ทดลองแนวทางอื่นๆ มาใช้เพิ่มเติม โดยบางกลุ่มมีการฝังตัวเองค้างไว้หลังจากเหยื่อยอมจ่ายค่าไถ่เพื่อแอบแพร่พันธุ์ตัวเองในภายหลัง ขณะที่อีกกลุ่มหันมาทำสคริปต์ที่ใช้ทูลแอดมินที่มีบนระบบของเหยื่อเองเป็นเครื่องมือในการสร้างความเสียหาย
8. มีการใช้อุปกรณ์ IoT ตามบ้านทั่วไปมาเป็นกองทัพโจมตี
เมื่อแฮ็กเกอร์สามารถเข้า “ควบคุม” อุปกรณ์ IoT ในบ้านชิ้นใดชิ้นหนึ่งได้แล้ว ก็จะสามารถเจาะระบบไปยังอุปกรณ์อื่นๆ ที่สำคัญกว่าภายในบ้านนั้นๆ ได้ด้วย ไม่ว่าจะเป็นแล็ปท็อปที่มีข้อมูลส่วนตัวอยู่ เป็นต้น คาดการณ์ว่าจะเห็นการโจมตีลักษณะนี้มากขึ้น หรือแม้แต่การแฮ็กกล้องหรือไมโครโฟนเพื่อแอบส่องความเป็นไปภายในบ้านของคุณ พึงระลึกเสมอว่าอาชญากรไซเบอร์เฝ้าหาลู่ทางทำเงินจากทุกช่องทางตลอดเวลา
9. การโฆษณาแบบน่ารำคาญจะเยอะมากขึ้น
เป็นการทำลายภาพลักษณ์และประสิทธิภาพของวงการโฆษณาโดยรวมลงอย่างรุนแรง ผู้คนต่างหวาดกลัวไม่ว่าจะเป็นการหลอกให้คลิกโฆษณาที่ไม่ตรงตามความต้องการที่แท้จริงของลูกค้า หรือแม้แต่โฆษณาอันตรายแบบออลอินวัน รวมมิตรตั้งแต่หลอกให้คลิก, หลอกล่อลูกค้าทางจิตวิทยา, แล้วขโมยข้อมูลทั้งฝั่งลูกค้าหรือแม้แต่ผู้ทำการโฆษณาโดยสุจริตไปพร้อมกัน
10. จุดบอดของการเข้ารหัสข้อมูล
แม้การเข้ารหัสข้อมูลที่สื่อสารกันบนโลกออนไลน์จะช่วยป้องกันการดักข้อมูลไม่ให้รั่วไหล แต่ก็ทำให้ผลิตภัณฑ์ความปลอดภัยต่างๆ ตรวจสอบทราฟิกได้ยากตามไปด้วย แล้วกลายเป็นช่องทางให้อาชญากรแอบลอดเข้ามาในเครือข่ายของเราได้อย่างเงียบๆ แบบไม่โดนตรวจสอบ
11. ระบบคลาวด์และเวอร์ช่วลไลเซชั่นเริ่มตกเป็นเหยื่อโดนโจมตีมากขึ้น
ด้วยการสร้างความเสียกับฮาร์ดแวร์ทางกายภาพ (เช่น ใช้สคริปต์รันให้แรมพังหรือ Rowhammer) ซึ่งถือเป็นมิติใหม่ของช่องโหว่ด้านความปลอดภัยบนระบบคลาวด์และเวอร์ช่วล นอกจากนี้ผู้โจมตีอาจปลอมตัวเป็นผู้ใช้บริการหรือเกสต์ที่รันบนแชร์โฮสต์ แล้วเข้าควบคุมระบบจัดการสิทธิ์ เพื่อเข้าถึงข้อมูลของผู้ใช้รายอื่นอีกที
12. จะพบการโจมตีที่พุ่งเป้ายังภาครัฐ หรือหน่วยงานทางสังคมเพิ่มขึ้น
เราได้ยินข่าวการโจมตีทางด้านไซเบอร์ที่เกี่ยวข้องกับการเมืองเพิ่มขึ้นมาก โดยสังคมมีความเสี่ยงมากขึ้นเรื่อยๆ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการกุข่าวหลอกลวง หรือแม้กระทั่งการเข้าควบคุมระบบเลือกตั้ง เป็นต้น
