หลายคนอาจคุ้นเคยกับลีนุกซ์มากกว่ายูนิกซ์ แต่ในวงการจริงๆ แล้ว ยูนิกซ์ไม่ได้ตายหายไปไหน ยังมีใช้งานโดยเฉพาะในระดับองค์กรมากมาย (เพียงแต่ไม่ได้เรียกยูนิกส์ตรงๆ) แม้เราอาจจะสับสนในความคล้ายและความต่างระหว่างระบบปฏิบัติการที่เน้นคอมมานด์ไลน์เป็นหลักและดูเหมือนจะเป็นของฟรีสำหรับสองตัวนี้ แต่ถ้าคิดจะเอาดีทางด้านวงการเครือข่ายหรือโปรแกรมมิ่งกันจริงๆมาทำความรู้จักโอเอสทั้งสองนี้ให้มากขึ้นก็ไม่เสียหลาย
เริ่มต้นด้วยการบอกว่า ยูนิกซ์เกิดมาก่อนลีนุกซ์ หรือเรียกว่าเป็นแม่ผู้ให้กำเนิดลีนุกซ์ก็ไม่ผิด ยูนิกซ์เป็นระบบปฏิบัติการแบบโอเพ่นซอร์สที่ใช้รันบนหลายอุปกรณ์ทั้งพีซี, เซิร์ฟเวอร์อินเทอร์เน็ต, และเวิร์กสเตชั่นมาตั้งแต่ยุค 1970 พัฒนาขึ้นโดย AT&T Bell Labs โดยเขียนขึ้นจากภาษาซีจนหลังจากยอมขายไลเซนส์ให้มหาวิทยาลัยไปเมื่อไม่กี่ปีหลังจากนั้น ก็ถูกนำมาใช้แพร่หลายเริ่มจากวงการการศึกษา ไปจนถึงบริษัทผู้ผลิตรายใหญ่ที่เอาไปพัฒนาต่อเป็นโอเอสประจำเซิร์ฟเวอร์ของตัวเองที่ชื่อลงท้าย -IX หรือ -X ต่างๆ นานาๆ ไม่ว่าจะเป็น HP-UX, AIX ของ IBM, Xenix, Solaris ของ Sun, Sequent รวมทั้งตระกูลที่แตกไลน์จากมหาวิทยาลัยเบิร์กเลย์หรือ BSD ทั้ง FreeBSD, OpenBSD, NetBSD ไปจนถึงโอเอสของเจ้าดังมากๆ อย่าง Apple เช่น OS X (หรือตอนนี้เปลี่ยนเป็นชื่อ macOS)
ขณะที่ลีนุกซ์ก็เป็นโอเอสแบบโอเพ่นซอร์สตัวใหม่กว่าที่ทำงานบนสิ่งที่เรียกว่า Linux Kernel ซึ่งถูกพัฒนาขึ้นครั้งแรกตั้งแต่ปี 1991 โดยบิดาแห่งลีนุกซ์จอมเกรี้ยวกราดอย่าง Linus Torvalds ด้วยอุดมการณ์ที่ต้องการสร้างโอเอสตัวใหม่ที่คล้ายกับยูนิกซ์ แต่เป็นของพวกเขาเอง ซึ่งโอเอสที่พัฒนาขึ้นจากเคอร์เนลลีนุกซ์นี้ได้ถูกชุมชนออนไลน์และบริษัทน้อยใหญ่นำไปพัฒนาต่อเป็นโอเอสแตกไลน์หลากหลายสายพันธุ์ที่เราเรียกว่า Linux Distribution (หรือติดปากกันว่า Distro นู้นดิสโทรนี้)
ประเด็นความแตกต่างที่น่าสนใจระหว่างยูนิกซ์และลีนุกซ์ได้แก่
1. ค่าใช้จ่ายหรือการลงทุน
ดิสโทรส่วนใหญ่ของลีนุกซ์ยังเป็นโอเพ่นซอร์ส เพราะฉะนั้นจึงนำมาใช้ได้ฟรี มีให้โหลดมากมายตามเน็ต ขณะที่ยูนิกซ์ในปัจจุบันถูกพัฒนาขึ้นเป็นของซื้อของขายไปแล้ว
2. พูดเรื่องความปลอดภัย
คนมองกันว่าโอเพ่นซอร์สอย่างลีนุกซ์มีชุมชนมากมายพร้อมจะให้ความช่วยเหลือและอัพเดทอุดช่องโหว่อย่างต่อเนื่องและรวดเร็วมากกว่า
3. กลุ่มผู้ใช้
ลีนุกซ์ได้รับความนิยมจากทุกกลุ่มมากกว่าเนื่องจากเข้าถึงง่าย ขณะที่ผู้ใช้ยูนิกซ์มักเป็นผู้ใช้อุปกรณ์ที่จำเพาะ (เครื่องแมคเป็นต้น) หรือระดับเวิร์กสเตชั่น/เซิร์ฟเวอร์
4. พูดถึงความคล่องตัวในการพกพา
ลีนุกซ์ขนาดเล็กและเก็บในยูเอสบีพกไปไหนสะดวกกว่า
5. โค้ด
ซอร์สโค้ดของลีนุกซ์มีการเปิดเผยอย่างละเอียดในสาธารณะ ขณะที่ยูนิกซ์ที่ส่วนใหญ่ถูกนำไปพัฒนาเชิงการค้าจึงไม่มีการเปิดเผยซอร์สโค้ด
6. ส่วนแบ่งการตลาด
สุดท้าย แน่นอนว่าส่วนแบ่งตลาดของลีนุกซ์เยอะกว่ายูนิกซ์ถึง 5 เท่า (ของฟรีที่เข้าถึงได้ง่าย เทียบกับของที่เรียกฟรีว่าไม่เต็มปาก)
ที่มา : Technotification